UZMAN veteriner ve kuş gözlemcisi Gökçe Coşkun, güvercin ve kumruların tarihi meydanlar ile turistik yerlerde beslenmesinin popülasyonlarında doğal olmayan artışa yol açtığını, kuş gribi, Newcastle (yalancı yeba) gibi bulaşıcı hastalıkları birbirlerine bulaştırıp, yayılıma neden olduğunu söyledi.
Son yıllarda güvercin ve kumruların insanlar tarafından yemle beslendiği tarihi meydanlar ile turistik yerlerin sayısında artış oldu. Bu bölgelerde, alanı gezenlerin ilgisini çekmek, insanların hayvan sevgisi ya da keyifli vakit geçirmesi için beslenen güvercin ve kumruların popülasyonunda artış gözlendi. Uzman veteriner ve kuş gözlemcisi Gökçe Coşkun, aşırı beslemenin güvercin ve kumru popülasyonunda doğal olmayan büyümeye neden olduğunu belirtti. Coşkun, belli alanda beslenen güvercin ile kumru gruplarının kuş gribi, Newcastle (yalancı veba) gibi bulaşıcı hastalıkları birbirine bulaştırıp, yayılıma neden olabileceğini söyledi.
KUŞ GRİBİ, SALMONELLA, NEWCASTLE HASTALIĞI RİSKİ
Avrupa ülkelerinde şehirde güvercin ve kumru beslemenin yasaklandığını kaydeden Coşkun, “Güvercinler arasında viral hastalığın yayılmasını engellemek için yasaklandı. Ülkemizde buna dikkat etmiyoruz. Bu kuşları beslemek iyi niyetli davranış gibi gözükse de kuşları bir araya getirmek, aynı noktada beslemek çeşitli viral enfeksiyona neden oluyor. Bir meydanda, bölgede kuşları denetimsiz beslediğiniz zaman kuşlar bir araya gelmeyecekleri halde, o alanda bir arada oluyor. Aynı noktada su içip yemleniyor. Barındırdığı kuş gribi, salmonella, Newcastle gibi hastalıkları birbirine bulaştırabiliyor. Böylelikle hastalık yayılıyor” diye konuştu.
KONTROLSÜZ BESLEME POPÜLASYONU ARTIRIYOR
Kumru ve güvercinlerin insan tarafından kontrolsüz beslenmemesinin ekolojiye zararına değinen Coşkun, “Kontrolsüzce besleme, bu türlerin popülasyonunun aşırı çoğalmasına neden oluyor. Popülasyonun giderek artması bazı dengelerin bozulmasına, kuş türlerinin üzerinde habitat baskısına neden olur. Kontrolsüzlüğü önlemek için kuşların insanlar tarafından belirli noktalarda beslenmemesi gerekiyor. Kuşları beslemek güzel bir davranış gibi görülebilir ama bu kuşlar için ilerleyen dönemde dezavantaj oluyor” dedi.
İNSANA BULAŞ İHTİMALİ ÇOK DÜŞÜK
Güvercin ve kumrulardaki kuş gribinin insana bulaş ihtimalinin çok düşük olduğunu vurgulayan Coşkun, şunları söyledi:
“Yüksek patojenik kuş gribi insana geçtiği zaman çeşitli enfeksiyon ve klinik belirtiler gösterdiğini biliyoruz. Bu çok yakın temasla oluşuyor. Kuşlar arasında bu yayılım çok hızlı meydana gelmekte. Özellikle Kanada’da uzun göç eden kuşların son uğrak noktaları olan Avrupa’nın kuzeyindeki ülkelerde, kuş gribi sulak alanlar için büyük problem oluşturmakta. Kuşlar yaşamlarını kaybedebiliyor. Ülkemizde de bu tür risk var. Bu tür vakalar gözlemlenmekte. Şehir merkezine gelen kumru ve güvercin gibi insanla temas halinde olan ve insan tarafından beslendiği zaman popülasyonunun artması viral, bakteriyel enfeksiyonların kuşlar arasında hızla yayılmasına sebebiyet verecektir. Bu göç eden diğer türlere bulaş riskini artırıp, ekosistemde belirli hastalıkların artmasına, popülasyonunun kırılmasına neden olabilir. Evde beslenen muhabbet kuşu, papağan gibi türlere bu hastalıkların bulaşmasına neden olabiliyoruz. Evde kuş besleyenler balkonuna, penceresine güvercin, kumru geldiği zaman kendi kuşlarına bu tür hastalıkların bulaşma riskini artırmış oluyor.”
AÇIK ALANDA TAVUK, HİNDİ ÜRETİCİLERİNE TAVSİYE
Türkiye’de tavuk yetiştiriciliğinin kapalı sistem, izole şekilde yapıldığını anlatan Coşkun, “Bu tür kapalı sistem yetiştiricilikte dışarıdan etkenin bulaşması söz konusu değil. Köy yerlerinde, açık alanlarda serbest dolaşan tavuklarda bu hastalığın bulaşmasını sık görüyoruz. Serbest dolaşan hindi veya tavukları açık alanda besledikleri zaman yeme, kumru ve güvercinler de geliyor. Aynı noktadan beslenip, aynı su kabından içebiliyor. Bu da onlardan tavuk ve hindiye hastalığın bulaşmasına sebep olabiliyor. Açık alanda tavuk yetiştiriciliği yapanlar, bu duruma dikkat etmeli. Besleme sırasında yabani kumru veya güvercinlerin aynı noktadan beslenmelerini önlemeleri gerekli” diye konuştu.
ŞEHİR MERKEZİNEKİ KUŞLARDA VİRAL TEHLİKE
Geçen sene 700’ün üzerinde yardıma muhtaç kuş vakasıyla karşılaştığından bahseden Coşkun, “Şehir merkezlerinde Arap Yarımadası’ndan ülkemize gelen egzotik türlerden küçük kumrularda viral enfeksiyonla sıklıkla karşılaştık. Klinik belirtilerde göz, burun akıntısı, kafayı arkaya döndürme gibi kuş gribi ve Newcastle enfeksiyonların belirtisini görüyoruz. Yoğun ishal olabiliyor. Bu durumlarda hayvanı çok kısa sürede kaybediyoruz. Klinik belirtilere bakarak viral ya da salmonella gibi enfeksiyon hastalıkları olduğunu yorumlayabiliriz. Bu tür olgularla uzun zamandır karşılaşıyoruz. Şehir merkezlerinde bu tür vakalar görülüyor” dedi. (DHA)
