ANTALYA Ticaret Borsası (ATB) Nisan Ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında üyelerin katılımıyla gerçekleşti. Yönetimin 1 aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği toplantıda, ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi, Antalya ve gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Çandır, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün çocuklara armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 104. yılını kutlayarak konuşmasına başladı.
Seçimin geride kaldığını, şimdi ekonomi ve istikrar için çalışma zamanı olduğunu söyleyen Ali Çandır, “Ekonomi ve iş dünyası, bir taraftan aşırı yükselmeye devam eden maliyet yükleriyle baş etmeye çalışırken diğer taraftan da gün geçtikçe reel olarak zayıflayan hasıla sorunlarını çözmeye çalışmaktadır. Doğal olarak bu durum, sürdürülebilir ve sağlıklı bir yapıdan bizi uzaklaştırmaktadır” diye konuştu.
İLK ÇEYREK VERİLERİ GEÇMİŞ YILLARIN ALTINDA
Antalya’da turizm sezonunun erken açıldığını ve hareketli bir sezon beklendiğini kaydeden Çandır, şu değerlendirmede bulundu:
“Ancak bunun kentimiz ekonomisine yansıması oldukça zayıf kalmıştır. Çünkü yıl başlangıcı olarak gördüğümüz ilk çeyrek verileri kentimiz için geçmiş yıl ortalamalarının altında kalmıştır. Örneğin yılın ilk çeyreğinde kurulan şirket sayısı geçen yıl ilk çeyrekte geçen yıl yüzde 32 artarken bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 30’dan fazla azalmıştır. Ülke ortalamasında ise yüzde 5’lik artış yaşanmıştır. Kapanan şirkette ise ülke ortalamasına yakın bir artış eğilimi söz konusu olmuştur. Aynı dönemde protestolu senetlerde ülke genelinde yüzde 148’lik artışa karşılık kentimizde yüzde 243’lük artış yaşanmıştır. Karşılıksız çek tutarında ise makas daha da açılmış ve ülke genelindeki yüzde 264’lük artışa karşılık kentimizde yüzde 564’lük rekor artış yaşanmıştır. Ticari hayatın hareketliliğine bir gösterge olarak baktığımız çekle işlem tutarında ise ülke genelindeki yüzde 65’lik artışa karşılık, kentimizde ancak yüzde 53’lük bir artış yaşanabilmiştir. Halbuki 2023 yılının ilk çeyreğinde kentimizde yüzde 118’lik artış yaşanmış ve ülke ortalamasından yüzde 50 fazla olmuştu.Yine ticari hayatın hareketliliğine bir gösterge olarak baktığımız kredilerde de kentimiz ilk çeyrek rakamları, ülke genelinin altında artmıştır. Sektörel kredilerde bizi yakından ilgilendiren tarımsal krediler, dönemsel olarak ülkede yüzde 80 artarken kentimizde yüzde 58 artabilmiştir. Aslında geçen yıl da sektörümüz için benzer bir düşüklük söz konusuydu.”
Ticaret hacmindeki ve kredilerdeki büyümenin ilan edilen enflasyonun altında kaldığına işaret eden Çandır, “Rakamlar, aslında reel olarak bir büyüme ile karşı karşıya olmadığımızı göstermektedir. Bu durum da sürdürülebilir ve sağlıklı bir ilerleyişin önünde esaslı bir engel olmuştur” dedi.
İHRACAT PERFORMANSI DÜŞÜYOR
Antalya’nın yılın ilk çeyreğindeki ihracat performansının geçen yılın altında kaldığını, 2023 yılı ilk çeyreğinde toplam ihracat yüzde 10’a, yaş meyve sebze ihracatı yüzde 33’e ve hububat ihracatının yüzde 50’ye yakın ihracat artışı ile ülke ortalamasının çok üzerinde gerçekleştiğini belirten Çandır, “Bu yılın ilk çeyreğinde Antalya’nın toplam ihracatının yüzde 1’den, yaş meyve sebze ihracatımızyüzde 12’den ve hububat ihracatımızyüzde 5’ten fazla azalarak ülke ortalamasının çok altında kalmıştır. Önümüzdeki aylarda ihracatta daha fazla düşüş yaşamamak için ihracat konusuna bir an önce odaklanmalıyız” diye konuştu.
ENFLASYON BÜTÜN KÖTÜLÜKLERİN ANASI
Yaşanan aşırı yüksek enflasyonun, her şeyin dengesini, istikrarını ve sağlıklı işleyişini kökten bozduğunu dile getiren Başkan Çandır, “Bu bozulmalar sadece rakamlardan ibaret değildir. Duygularımızı ve bekleyişlerimizi de bozmaktadır. Yani enflasyon, bütün kötülüklerin anasıdır” dedi.
Enflasyon muhasebesi uygulamasını eleştiren Çandır, şunları söyledi:
“Hepimizi yakından ilgilendiren son yansıması da enflasyon muhasebesi uygulamasıdır. Borçları ve alacakları dışarıda tutan bu uygulama, zayıf sermayeli şirketlerimiz üzerinde fiktif yüksek karlar yaratacaktır. Doğal olarak da yüksek vergi matrahları üretecektir. Bir de bu uygulamanın 3’er aylık dönemlere yayılması, ticaretin ve üretimin dışında ağır bir vergi yükü yaratacaktır. Politika üreticileri ve karar vericileri acilen bu uygulamayı yıllık dönemlere çevirmeye davet etmekteyiz. Böylece hiç olmazsa yılsonu gerçekleşmiş rakamlar üzerinden uygulamayı yapmak, daha rasyonel bir zemin oluşturacaktır.Diğer taraftan iş dünyamız faaliyetlerinin önemli bir bölümünü borçlar ve alacaklar üzerinde yürütmektedir. Borçsuz ve alacaksız bir üretim sistemi düşünülemez. Bu faaliyetler de bir vade yapısıyla işlemektedir. Bu gerçekleri uygulama dışında bırakmak, özellikle alacaklarından çok borçları olan kesimler için fiktif karlar üretecektir. Bu da belirttiğim gibi zayıf sermayeli şirketler başta olmak üzere bazı firmalarımızın vergi ödemede daha da zorlanacağı gerçeğini ortaya çıkarmaktadır.”
IPARD DESTEKLERİNDEN YARARLANMA ÇAĞRISI
Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından sunulan IPARD hibelerinin uzun zamandır 42 ili kapsadığını, Antalya ve diğer 38 ilin desteklerden faydalanması talebini karar vericilere ilettiklerini kaydeden Çandır, “Bu talebimiz bu yıl karşılık buldu ve artık IPARD hibeleri 81 ilimizde verilecek. Başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanımız Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz” diye konuştu.
Program takviminin açıklanmasıyla Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Halil Bülbül ev sahipliğinde bölge koordinatörü ve üyelerin katılımıyla desteklemelerle ilgili bilgilendirme semineri düzenlediklerini anımsatan Çandır, “İlgilinin yüksek olduğu seminerde üyelerimizin aklındaki tüm sorular yanıtlandı. Etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen Halil Bey’e, bölge koordinatörüne ve ekibine teşekkür ediyorum. Üretimin çeşitlendirilmesi, ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması gibi alanlarda proje çağrısı yoluyla destekler sunulan IPARD hibelerinden başta üyelerimiz olmak üzere Antalya olarak en üst seviyede faydalanılmasını diliyorum” dedi.
KOMİTELERİN GÜNDEMİ
Çandır, ATB meslek komitelerinin nisan toplantısında, maliyet artışları, iç ve dış ticaretteki arz talep durumu, iklim değişikliğinin tarımsal üretime etkileri, taban suyu seviyesinin her geçen gün daha derine inmesi, tarım topraklarında yaşanan kayıplar, kredi faizlerinin yüksekliği ve finansmana erişimin gündeme geldiğini kaydetti. Ali Çandır, “Yerel seçimler sonrası büyükşehir ve ilçe belediyeleri ile işbirliğinin artırılmasına ve yerel yönetimlerin tarım sektörüne pozitif uygulamalarını artırarak devam etmesine ve seçim öncesi sunulan 32 maddelik tarım raporumuzun takip edilmesi konuları değerlendirilmiştir. Alınan kararları ilgili tüm kurumlarla paylaşmaya devam edeceğiz. Kısa sürede çözüme kavuşması için titizlikle takip edecek ve çözüm için faaliyetlerimizi kesintisiz bir şekilde sürdüreceğiz” dedi.
TÜRKİYE’NİN İLK TARIM FUARI HASYURT’A DAVET
Başkan Çandır, bu yıl 27’ncisi düzenlenecek Hasyurt Tarım Fuarı’nın 8-10 Mayıs tarihlerinde gerçekleşeceğini belirtti. Çandır, Türkiye’nin ilk tarım fuarı olan ve Antalya Büyükşehir Belediyesi, Finike Belediyesi, Antalya Tarım Konseyi, Kumluca Ticaret Borsası ve Kumluca Ticaret ve Sanayi Odası’nın işbirliğiyle düzenlenen fuara davette bulundu.
Mecliste üyeler, sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.