ANTALYA Ticaret Borsası (ATB) Aralık ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında üyelerin katılımıyla ATB Toplantı Salonu’nda gerçekleşti. Üyelerin yönetimin 1 aylık faaliyetleriyle ilgili bilgilendirildiği Meclis’te ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve Antalya ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Başkan Ali Çandır, ekonomiye ilişkin dedeğerlendirmelerde bulundu. 2024 yılının hem kamu idarecilerinin planlama tahminleri hem de ekonomik hayatın içinde olan iş dünyasının yaptığı tahminlerle geçtiğini söyleyen Çandır, şunları kaydetti:
“Peki, ne tahmin ettik, ne gerçekleşti? Kamu idarecilerinin en önemli ve belirleyici tahminleri orta vadeli program (OVP) kapsamında yaptıkları tahminlerdir. 2024 yılı ile ilgili elimizde 2022-2027 dönemine ait 4 adet OVP bulunmaktadır. Bu 4 programda 2024 yılı için milli gelir (GSYH) büyüme tahmini, yüzde 5.5 ile başladı ve son OVP’deyüzde 3.5 olarak ilan edildi. Yıl sonu gerçekleşmesinin yüzde 3 veya bir miktar altı olmasını tahmin ediyoruz. 2024 yılı enflasyon tahminleri yüzde 7.6 ile başladı ve son OVP’de yüzde 41.5 ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin yüzde 47 civarında olmasını tahmin ediyoruz. 2024 yılı için ABD dolar kuru tahminleri 10.26 TL ile başladı ve son OVP’de 33.22 TL olarak ilan edildi. Yıl sonu gerçekleşmesinin 35 TL civarında olmasını tahmin ediyoruz. Sözünü ettiğim 4 ayrı OVP’de 2024 yılına ilişkin ihracat ve ithalat tahminlerinde de yüzde 20’ye ulaşan tahmin değişiklikleri yapılmıştır. Enflasyondaki yüzde 600’lük ve dolar kurundaki yüzde 300’lük tahmin değişiklikleri dikkate alındığında dış ticaretteki tahmin değişiklikleri oldukça mütevazı kalmış durumdadır.”
KUR BASKISI EKONOMİYİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Karar vericilerin tahmin değişiklikleri yükseldikçe, iş dünyasının yatırım iştahının geriye düştüğünü kaydeden Başkan Çandır, “Nitekim son 3 yılda milli gelir içindeki yatırım ve stok eğilimleri hiç olmadığı kadar geriye gitmiştir. Bu durum tabii yeni istihdam olanaklarını da sınırlamaktadır.Kamu adına karar verenlerin tahmin politikaları ve uygulamaları, Antalya ekonomisine ciddi etkiler yaratmaktadır. Özellikle kur ve enflasyon uygulamaları, bu etkilerin en yüksek olduğu alanlar olmaktadır. Geçmiş dönem uygulamalarına ve sonuçlarına baktığımızda enflasyon oranı kadar veya daha yüksek seyreden kur değişimlerinin yaşandığı yıllarda kentimiz ekonomisi, ülkemiz ortalamasının üzerinde bir büyüme performansı göstermiştir” değerlendirmesinde bulundu.
ANTALYA İÇİN SÜRDÜRÜLEMEZ
Geçen hafta TÜİK’in açıkladığı 2023 yılı il milli gelir (GSYH) büyüme rakamlarına göre 2023 yılında ülke ekonomisi yüzde 5.1 büyürken, Antalya ekonomisinin yüzde 6.3 büyüdüğünü belirten Çandır, şunları söyledi:
“Ana sektörler itibariyle ise tarımda ülkemiz yüzde 0.2 büyürken kentimiz tarımı yüzde 2.4 büyümüştür. Sanayide ülkemiz yüzde 1.7 büyürken kentimiz sanayisi yüzde 3.5 büyümüştür. Hizmetler sektörü ise ülkemizde yüzde 7.5 büyürken kentimizde yüzde 9 büyümüştür. 2023 yılında enflasyon yüzde 64, dolar kuru ise yüzde 58 artmıştır. Aradaki fark yüzde 10 civarındadır. Buradaki kur aleyhine düşük farka rağmen Antalya, ülke ortalamasının üzerinde büyümeyi başarmıştır. 2024 yılına baktığımızda ise enflasyon oranı yüzde 48, dolar kuru ise yüzde 18 artmaktadır. Yani arada yüzde 250’den fazla kur aleyhine makas açıklığı söz konusudur. Bu durum Antalya ekonomisi için sürdürülemez bir baskı yaratmaktadır. Umuyor ve diliyorum ki 2025 yılı 2024 yılını aratmaz.”
İKİNCİ EN BÜYÜK TARIM KENTİYİZ
TÜİK rakamlarına göre, Antalya ekonomisinin 2023 yılında yaklaşık 40 milyar dolarlık milli gelir ürettiğini kaydeden Çandır, “Bu büyüklükle ülkemiz ekonomisinin yüzde 3.5’unu aşmış durumdayız. 20 yıllık ortalama olan yüzde 3.2 ile karşılaştırdığımızda ortalama üstü bir orana ulaşmış durumdayız. Tarımda ise 3 milyar doları aşan bir büyüklüğü üretmiş durumdayız. Bu büyüklük ile ülkemiz tarımının yüzde 4.5’ini aşmış durumdayız. 20 yıllık ortalamanınyüzde 4.6’yı aştığını hatırlarsak, 2023 yılında 20 yıllık ortalamanın altında kaldığımızı belirtmek isterim. Bu ortalama altı büyümeye rağmen tarımda ulaştığımız 3.1 milyar dolarlık büyüklükle Konya ilimizden sonra ikinci en büyük tarım kenti olmayı başarmış durumdayız” dedi.
Antalya’nın ihracat rakamlarını da değerlendiren Çandır, kentin 2024 yılı ihracatının yıllık yüzde 1.5 civarında büyüyeceğinin tahmin edildiğini, ülkemiz ihracatının yıllık yüzde 2.6 büyüyeceği dikkate alındığında ortalamanın altında bir ihracat büyümesiyle karşı karşıya olunduğunu söyledi.
ASGARİ ÜCRETTE VERGİ DİLİMİ ÖNERİSİ
2025 yılı asgari ücretinin belirlenmesi için tarafların görüştüğünü, her kesimin kendine göre asgari ücret önerdiğini belirten Çandır, rakam ne olursa olsun bu rakamın her kesime getireceği yüklere dikkat çekti.Çandır, “Örneğin çalışanlar açısından 3. ya da 4. ayda yüksek vergi dilimine geçilecekse bu rakamın değeri ve anlamı o derece düşecektir. Diğer taraftan hepimizin bildiği bir konu da asgari ücret üzerinde maaşlarla çalışanların doğal olarak en az asgari ücret artış oranında artışlar beklemeleridir. Yani asgari ücret sadece bu maaşla çalışanlar için değil diğer tüm çalışanları da yakından ilgilendirmektedir. Dolayısıyla asgari ücret konusunda yapılacak iyileştirme kadar önemli olan konu, vergi dilimlerinin yeniden değerleme oranıyla uyumlu olarak artırılmasıdır. Böylece yapılan zamlar çalışanlar için daha faydalı olacaktırö diye konuştu.
2025 BÜTÇESİ OYBİRLİĞİYLE KABUL EDİLDİ
Başkan Çandır, denk bütçe esasına göre 2025 yılı bütçesini 60 milyon TL olarak öngördüklerini kaydederken, bütçenin üyelere ve tarım sektörüne hayırlı olmasını diledi. Mecliste ATB’nin 2025 yılı bütçesi oy birliğiyle kabul edildi. Mecliste üyeler sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
