NESLİ tehlike altındaki deniz kaplumbağalarının önemli yuvalama alanlarından Patara kumsalında yuva sayısı, Mayıs ayının 24’ü itibarıyla 53’ü buldu. Bu rakam mayıs ayının tamamını kapsayan en yüksek yuva sayısının neredeyse 5 katı olarak kayıtlara geçerek, rekor kırdı.
Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından 2024 yılı içerisinde Antalya’nın Kaş ilçesi ve Muğla’nın Fethiye ilçesi sınırlarında yer alan Patara Özel Çevre Koruma Bölgesinde yürütülen ‘Deniz Kaplumbağaları Koruma ve İzleme Projesi’, 1 Mayıs itibarıyla başladı. Pamukkale Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Eyüp Başkale’nin yürütücülüğünde 20 gönüllüyle birlikte bu yıl da Patara kumsalında nesli tehlike altındaki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarını koruma çalışmaları sürdürülüyor.
YUVALAR KAFESLENİYOR
Patara kumsalında proje ekibi tarafından tespit edilen yuvalar, şimdiye kadar yırtıcı canlılara ve plajı kullanan insanların olumsuz etkilerine karşı korunması için kafeslendi. Proje ekibinden doktora öğrencisi Ayfer Şirin, koruma altındaki bu canlıların ve alanların korunması için sıcaklık değişimleri, genetik faktörler, beslenme gibi özellikleri yakından takip ederek, bilimsel araştırmalarla koruma çalışmalarını desteklediklerini belirtti. Geceleri yuvaların başında olan ekip, gündüz saatlerinde de kumsala gelen yerli ve yabancı ziyaretçilere deniz kaplumbağaları ile ilgili bilgiler veriyor. Her gün tüm kumsal kontrol edilerek yuvalar ve kumsaldaki değişimler tespit ediliyor.
YUVALAMA REKORU KIRILIYOR
Prof. Dr. Eyüp Başkale, Patara’da 1 Mayıs’ta başlayan koruma ve izleme çalışmaları sonucunda, şu ana kadar 53 yuva tespit edildiğini ve ekip tarafından kafeslerle koruma altına alındığını belirtti. Prof. Dr. Eyüp Başkale, “Bilgilendirme yazıları yazıldı. Bu rakam mayıs ayının tamamını kapsayan en yüksek yuva sayısının neredeyse 5 katı. Patara kumsalında bir sezonda 524 yuvaya ulaşmıştık. Diğer yandan, kumsaldaki 524 yuvaya toplam 35 bin 431 yumurta bırakılmış, bunlardan 30 bin 452’sinden (yüzde 85,94) yavru çıkışı gerçekleşmiştir. Bu yavruların 30 bin 91’i (yüzde 98,81) ise denize ulaşmayı başarmıştır. Elde edilen bu rakamlar koruma ve izleme çalışmalarının başladığı, 1989 yılından itibaren ulaşılan en yüksek rakamlardı” dedi.
TEHDİT UNSURU GÖRÜNCE YUVA YAPMIYORLAR
Nesli tehlike altında olan bu canlıların korunması için yürütülen çalışmalar kapsamında Patara plajının korunmasının da yuvalama alanlarının korunması adına büyük önem arz ettiğine vurgu yapan Prof. Dr. Eyüp Başkale, kumsalın günün 24 saati gözlem altında olduğunu belirtti. Prof. Dr. Başkale, şu uyarılarda bulundu:
“Caretta carettaların hem ergin bireyleri hem de yuvaları ve yavruları, kumsalda çalışan 20 civarındaki gönüllü arkadaşımızla koruma altına alınıyor. Diğer yandan kumsalda belirli noktalara yerleştirdiğimiz fotokapanlarla anlık verileri görebiliyoruz. Gece saatlerinde yuvalayan deniz kaplumbağaları, kumsalda herhangi bir tehdit unsuru olduğunda maalesef yuva yapmadan denize geri döner. Yavru çıkışları da gece saatlerinde gerçekleşir. Bu nedenle plaj, hem Özel Çevre Koruma alanı olması hem de kaplumbağaların yuvalama zamanı olan akşam saatlerinde tamamen kullanıma kapatılarak koruma altına alınmaktadır. Akşam 20.00’den itibaren kapatılan plaj sabah 08.00’de kullanıma açılmakta, böylece hem anne kaplumbağaların tehdit edici bir unsur olmadan rahatça yuvalamaları, hem de yavru kaplumbağaların güvenle denize ulaşmaları sağlanmaktadır. Yuvalama sezonunda kumsalda ışık yakmak kaplumbağaların yönlerini kaybetmelerine ve deniz yerine ışığa yönelerek denize ulaşamamalarına sebep olmaktadır.”
PLAJ KAMERALARLA İZLENİYOR
Yuvalama kumsallarını kullanırken çukur kazılmaması, rastgele şemsiye çakılmaması ve plaj eşyalarını kullanırken yuvaları da göz önünde bulundurmak gerektiğini anlatan Prof. Dr. Başkale, “Kumsala her türlü araç ile giriş kesinlikle yasak. Farkında olmadan yuvaların üzerinden geçebilir ve yumurtaların kırılmasına, yavruların ölümüne sebep olabilir. Bu kapsamda kumsal giriş noktalarına mobese kameraları yerleştirildi. En azından kaçak girişlerin tespit edilmesi ve gerekli uyarıların yapılması daha kolaylaştı” diye konuştu.
FARKINDALIK ÇALIŞMALARI MEYVESİNİ VERİYOR
Prof. Dr. Eyüp Başkale, koruma çalışmalarının yanı sıra her yıl bilgilendirme seminerleri, yüz yüze görüşmeler ve eğitim çalışmalarının, kumsalı kullanan yerel halk ile yerli ve yabancı turistlerin kaplumbağalara ilgisini artırdığını da söyledi. Prof. Dr. Başkale, “Bu bize çalışmalarımızda kolaylık sağlıyor. Kumsalı ziyaret eden doğa gönüllüleri, koruma çalışmalarının bir parçasıymış gibi hareket ediyor. Ancak bilgilendirilmesi ve doğaya farkındalığının artırılması gereken daha çok insan var. Bu kapsamda 2024 yılında hız kesmeden bilgilendirme çalışmalarımız devam edecek” dedi.
